بروشورهای ستاد هماهنگی خدمات سفر فیروزکوه
شهرستان فیروزکوه در منتهیالیه شمال شرقی استان تهران و در طول جغرافیایی ۵۲:۴۶ و عرض جغرافیایی ۳۵:۲۸ واقع شدهاست. این شهرستان از شمال و شرق به شهرستان سوادکوه در استان مازندران ، از جنوب و جنوب شرقی به شهرستان مهدیشهر در استان سمنان و از غرب به شهرستان دماوند محدود میگردد.
شهرداری فیروزکوه:
شهرداری فیروزکوه نام سازمانی غیردولتی است که مسئولیت اداره شهر فیروزکوه را بر عهده دارد. بالاترین مقام این سازمان شهردار است که توسط شورای اسلامی شهر فیروزکوه انتخاب میگردد.شهردار کنونی فیروزکوه مهندس علیرضا صادقی است.
شهرداری فیروزکوه بنابر اعلام سازمان شهرداری ها و دهیاری ها، سال 1304 با عنوان بلدیه آغاز به کار کرد و تأسیس شد و فیروزکوه یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران شناخته می شود.
شهر فیروزکوه 17453 نفر بر مبنای سرشماری سال 1395 جمعیت دارد و درجه شهرداری آن نیز 7 است.
موقعیت جغرافیایی شهرستان فیروزکوه
شهرستان فیروزکوه در منتهیالیه شمال شرقی استان تهران واقع شدهاست. این شهرستان از شمال و شرق به استان مازندران، از جنوب و جنوب شرقی به شهرستان سرخه در استان سمنان و از غرب به شهرستان دماوند محدود میگردد. ناهمواریهای فیروزکوه: این شهرستان بر روی بخشی از سلسله جبال البرز مرکزی قرار گرفتهاست و به همین خاطر دارای ناهمواریهای بسیاری است. قلل مرتفعی همچون میشینه مرگ لزور (۴۰۷۶ متر) همچون دیواری این شهرستان را از مناطق شمالی کشور جدا میکند که در بین این قلل سرشاخههای حبله رود جاری است.
تقسیمات کشوری
- بخشها
- بخش مرکزی
- بخش ارجمند
- شهرها
- فیروزکوه
- ارجمند
- دهستانها
- دهستان پشتکوه
- دهستان حبلرود
- دهستان دوبلوک
- دهستان شهرآباد
- دهستان قزقانچای
آب وهوای فیروزکوه
از نظر ویژگیهای آب و هوایی و اقلیمی، این شهرستان دارای زمستان سرد و تابستان معتدل و خنک میباشد. متوسط بارندگی سالانه سال ۱۳۸۰ در این ۲۳۰ میلیمتر بوده و حداکثر بارندگی ۲۴ ساعته ۲/۴۰ و تعداد روزهای یخبندان ۱۷۴ روز میباشد.
مساحت و مناطق شهری و روستایی
شهرستان فیروزکوه با 2383 کیلومتر مربع وسیعترین شهرستان استان تهران است. در حال حاضر این شهرستان ۲ نقطه شهری دارد ۱- شهر فیروزکوه ۲- شهر ارجمند بخش مرکزی شهرستان فیروزکوه با ۷۷ درصد سهم از کل این شهرستان، مقام نخست را از نظر مساحت داراست. بخش مرکزی، مناطق مرکزی و شرق شهرستان فیروزکوه شامل دهستان پشتکوه، دهستان شهرآباد، دهستان حبلرود و شهر فیروزکوه را در برمیگیرد و بخش ارجمند نیز ۲۳ درصد از مساحت کل شهرستان فیروزکوه را به خود اختصاص داده و مناطق جنوبی و غربی شهرستان شامل دهستان قزقانچای، دهستان دوبلوک و شهرارجمند را در برمیگیرد.
ساکنان شهرستان فیروزکوه
ساکنین اصلی فیروزکوه از شاخههای ۱۶ گانه قوم آریایی میباشند. زبان محلی مردم این شهر زبان مازندرانی است. علاوه بر آن اقوامی از کردان ایل پازوکی از حوالی ارومیه حدود چهارصد سال قبل در زمان صفویه تبعید شدهاند و برخی از افراد ایل اصانلوی گرمسار و تیرههای غندالی الیکایی و شاه حسینی الیکایی و کردها در این شهرستان سکنی گزیدهاند. فیروزکوه از دیربازییلاق عشایر الیکایی بوده است.
تاریخ و اساطیر
شهرستان فیروزکوه به دلیل موقعیت خاص همواره مورد توجه اقوام و گروههای انسانی بوده، به همین جهت شاهد آثار زیادی در نقاط مختلف آن هستیم که از آن جمله میتوان به، ۳۵ امامزاده و بقعه، ۲۸ قلعه، یک خانه تاریخی ،۷ گورستان و زیارتگاه، ۱۸ محوطه باستانی تاریخی و اسلامی ،۳ غار و دژ طبیعی، ۲ پل تاریخی، یک مسجد تاریخی، ۸ کاروانسرا ،۱۸ برج آرامگاهی و … اشاره کرد.
حیات وحش شهرستان فیروزکوه
شهرستان فیروزکوه به دلیل شرایط توپو گرافی و آب و هوایی یکی از مناطق بکر استان است و از زیستگاههای مهم حیات وحش و شکارگاههای استان به شمار میآیدو انواع وحوش و مناطق طبیعی، چراگاهها و چمنزارهای وسیع از توانمندیهای ویژه استان استو منطقه شکار ممنوعه کاوه ده با ۱۷۴۰۰۰ هکتار وسعت دارای پوشش گیاهی متنوع و غنی است که انواع وحوش و از جمله قوچ و میش، کل و بز، آهو و گراز، پلنگ، روباه، خرس، خرگوش، انواع پرندگان و خزندگان را در خود جای دادهاست که بصورت گلههای بزرگ در منطقه زندگی میکنند.
منطقه شکار ممنوع گاوده:
این منطقه با مساحت ۴۰۰ هزار هکتار در شرق شهرستان فیروزکوه قرار گرفتهاست، و در آن انواع حیات وحش از جمله پستانداران، پرندگان و خزندگان میتوان دید. پوشش گیاهی عمده آن شامل گونههای گیاهی ارس، پسته وحشی، بادام وحشی، بید، گردو، زرشک، باریجه، آویشن، شقایق، کاکوتی، گلپر کلاه میر حسن، آتریپلکس، زنبق وحشی و انواع گندمیان است. گونههای غالب جانوری این زیستگاه عبارتند از: قوچ و میش، کل و بز، آهو، پلنگ، کراز، گرگ، روباه، شغال، کاراکل، گربه وحشی، جغد، جوجه تیغی، کبک، تیهور، سارکپه، دلیچه، دال، پرندگان شکاری، افعی دماوندی، افعی شاخدار، گرزه مار، افعی ارهای، لاکپشت مهمیزدار، بزمچه و آگاما در محدودههای شکار ممنوع و پناهگاه حیات وحش داخل آن اقدامات حمایتی به عمل میآید. تا مجموعه حیات وحش با توجه به حداقل فضای مناسب، برای فراهم شدن امکانات زیستی و زاد و ولد طبیعی بتوانند در این مناطق از خطرات انسانی و غیرطبیعی در امان باشند.
منابع آب
مهمترین رود جاری در سطح شهرستان حبله رود میباشد که سرشاخه اصلی آن عبارتند از: گورسفید، نمرود، دلیچای، ساواشی، هویر، قزقانچای.
جاذبههای گردشگری
فیروزکوه دارای جاذبههای گردشگری فراوانی میباشد که به خاطر برودت و سردی هوا، بیشتر در فصلهای گرم سال، مردم تهران و شهرهای اطراف فیروزکوه برای تفریح و بازدید از آثار تاریخی، به این منطقه سفر میکنند. به عنوان نمونه میتوان از تنگه واشی که دارای نقش برجستهای بجا مانده از دورهٔ قاجار است، نام برد. همچنین این شهرستان دارای کاروانسراها، قلعههای قدیمی، گورستانهای کهن و بالاخره امامزادههای متعدد نام برد.
تنگه واشی مهمترین جاذبه توریستی فیروزکوه
تنگه واشی مکانی با جاذبههای گردشگری است که در حدود ۱۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان فیروزکوه قرار گرفته و با داشتن آب و هوای مناسب در تابستانها، میزبان جمعیت کثیری از مسافران و گردشگران میباشد. شاید یکی از جذابترین بخشهای سفر به تنگه واشی حرکت در رودخانهای است که در بین یک دره سنگی قرار دارد. با توجه به نزدیکی تنگه واشی به شهر تهران، امکان مسافرت یک روزه به این منطقه وجود دارد و بخصوص در تابستان هزاران نفر از ساکنین استان تهران و دیگر استانهای اطراف به این منطقه مسافرت میکنند. در سالهای اخیر، بسیاری از موسسههای توریستی، اقدام به برگزاری تورهای گوناگونی در این منطقه نمودهاند که همین امر باعث افزایش شهرت و معروفیت این منطقه شدهاست.
غار بورنیک
غار بورنیک در ۱۳۵ کیلومتری شرق تهران و فاصله ۲۳ کیلومتری جنوب غربی شهر فیروزکوه در فاصلهٔ ۶ کیلومتری از روستای زیبای هرانده و در ارتفاعات پرنشیب و فراز کوهستانی به نام «بورنی» یا «بورنیک» واقع شدهاست. راه دسترسی به این غار از طریق جاده دماوند – فیروزکوه قبل از تونل نمرود، به سمت روستای هرانده تغییر مسیر داده و پس از عبور از روستای هرانده در کنار رودخانه حبله رود و در ارتفاعت آن به غار بورنیک ختم میشود.
چشمه آب معدنی خمده
چشمه آب معدنی خمده در فاصله ۱۵ کیلومتری جاده تهران، فیروزکوه و در مسیر رودخانه حبله رود و در نزدیکی روستای خمده واقع شدهاست. فاصله این چشمه تا جاده فیروزکوه – زرین دشت ۵ کیلومتر است. آب این چشمه برای درمان بیماریهای مفاصل و استخوان، بیماریهای پوستی (جوش- زخم و …) و زردی کاربر دارد. فصل استفاده از این آب بهار و تابستان است.
قلعه لاجورد
قلعه لاجورد در شهرستان فیروزکوه، بخش مرکزی، روستای سرانزا واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ آذر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۴۱۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
حبله رود
یکی از مهمترین رودهای استان تهران است و از شعبات متعدد شور و شیرین تشکیل یافتهاست. این رود دشت گرمسار را مشروب نموده و پس از آن وارد دشت کویر میشود.
صنایع و معادن
در این شهرستان اولین کارخانه صنعتی توسط شرکت تأمین ماسه ریختهگری (سهامی عام) درسال۱۳۵۱هجری شمسی باهدف تأمین نیاز صنعت ریختهگری کشور تأسیس شد وتا کنون به کار خود ادامه میدهد. این کارخانه دارای۲۰۰نفرنیروی مشغول به کاراست که بیش از۱۷۰نفر آنهابومی هستند. درراستای ایجاد اشتغال بیش ازپیش این شرکت اقدام به فراهم نمودن زیرساختهای ایجاد دو کارخانه دیگر نموده که رشد صنعت شهرستان را نیز درپی خواهد شد. درسالهای گذشته توسعه غیراصولی و خلاف مقررات مهندسی شهرسازی باعث توسعه شهر و درنتیجه همجواری آن با کارخانه ماسه گردیده که جابجایی کارخانه رابرای آسایش شهروندان فیروز کوهی میطلبد. صنعت شیشه سازی رواج دارد و کارخانههای شیشه سازی زیادی در آن مشغول به کارند. همچنین به تازگی کارخانهٔ سیمان فیروزکوه با ظرفیت تولید بالا در این شهرستان راهاندازی شدهاست؛ که متأسفانه حتی یک درصد هم نیروی کار بومی در آن مشغول به کار نمیباشند .
دامداری و دامپروری
به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب و آب و هوای مساعد، و همچنین وجود رودخانهها و منابع آب شیرین در این شهرستان، باغداری رواج زیادی دارد. از محصولات کشاورزی فیروزکوه میتوان به گندم، جو، بنشن، تره بار، زرد آلو، سیب، گیلاس، گلابی، گردو، انگور و آلبالو اشاره کرد.
دامداری در فیروزکوه به دو شکل مدرن و سنتی وجود دارد. در این شهرستان واحدهای مرغداری هم مشغول به کارند که مرغ و تخم مرغ تولیدی آنها عموماً به مصرف داخلی میرسد.
پرورش آبزیان: در زمینه پرورش آبزیان ۱۰ استخر پرورش ماهی با تولید ۱۸۶ تن در سال بیش از ۲۵٪ تولید ماهیان سردابی استان را به خود اختصاص میدهد. ضمناً ایجاد اولین مجتمع شیلاتی کشور در این شهرستان در زمینی به وسعت ۲۰ هکتار توسط اداره کل شیلات استان در دست مطالعهاست که به زودی عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد. مجتمع مذکور در ۴۰ مزرعه پرورش ماهی قزل آلا به صورت مداربسته با تولید سالانه ۴۰۰۰ تن و اشتغال زایی حدود ۴۰۰ نفر، در کاهش میزان بیکاری در شهرستان تأثیر قابل ملاحظهای خواهد داشت. شایان ذکر است دمای مناسب آب در شهرستان فیروزکوه (۱۴ درجه سانتیگراد) مناسبترین دما برای پرورش آبزیان است.